Umberto Eco tez nasıl yazılır kitabında, tez yazımında önemli olanın bunu yaparken keyif alınması gerektiğini söylüyor. Tez yazmanın ciddi bir sorun olduğu (çoğu zaman öyle) düşünüldüğünde bundan keyif almak zor gibi görünüyor. Ama gerçekten bir zorunluluk yerine sizi geliştireceğini düşünürseniz bunu başarabilirsiniz. Bu yazıda diğer blog yazılarımda olduğu gibi akademik yazım anlamında faydalı olmaya çalıştım. Tez nasıl yazılır kitabının bu açıdan güzel bir kaynak olduğunu düşünüyorum.
Eco, gerçekten sizi ilgilendiren bir konu seçer ve zaman ayırırsanız tez yazmanın bir oyun gibi olacağını belirtiyor. Tez yazımını bir hazine avcılığına benzetiyor. Birçok dile çevrilen “Tez nasıl yazılır” kitabı tez öğrencileri için olduğu gibi akademisyenler için de önemli bir kitaptır. İtalya özelinde yazılan kitapta evrensel kurallar yer aldığı için ülkemizde de bir başvuru kaynağı niteliğinde olduğu söylenebilir. Çok da yeni olmamasına rağmen içinde verilen bilgiler günümüze ışık tutmaktadır.
Tez Nasıl Yazılır Kitabında Nelerden Bahsedilmektedir?
Umberto Eco ‘nun Tez Nasıl Yazılır kitabı altı bölümden oluşmaktadır. Kitabın birinci bölümünde tezin ne olduğunu ve ne için yazılması gerektiğini anlatıyor. İkinci bölümde konu seçimine yönelik faydalı bilgiler ve öneriler sunuyor. Üçüncü bölümde tez yazımına hazırlık için yönlendirmelerde bulunuyor. Dördüncü bölümde tez yazımına yönelik planlamadan bahsediyor ve günümüzde çok kullanılmayan bilgi fişlerinin kullanımı hakkında bilgi veriyor (Eco, kitabında ek olarak tezini yazdığı sırada tuttuğu bilgi fişlerinden de kitabında örnekler sunmaktadır). Beşinci bölümde teknik bilgilerin yer aldığı tez yazma aşamasına geçiyor. Son bölüm olan altıncı bölümde ise tezin son düzeltmeleri ile nihai haline gelmesine dair açıklamalar yapıyor.
Tez Yazmanın Kazanımları Kalıcı Olabilir
Eco, sonuç bölümünde iki gözlemini anlatıyor. Bunlar tez yazmanın eğlenmekle ilgili olduğu ve tez yazarken hiçbir şeyin boşa gitmediğidir. Önemli olan bu işi zevkle yapmaktır. Tez zevkle yazılırsa çalışma isteği tez bittikten sonra da devam eder. Bu, tezin entelektüel metabolizmayı uyardığı anlamına gelir. İyi yapılmış bir tez, atılmayacak işler üretmek demektir.
Eco’ya göre yazmak bir eğitim meselesidir. Umberto Eco tez nasıl yazılır kitabında özetle şöyle der:
Kime yazacağımıza karar verdiğimizde (danışmana değil, insanlığa), nasıl yazacağımıza karar vermeliyiz ve bu oldukça zor bir sorudur. Kapsamlı kurallar olsaydı hepimiz harika yazarlar olurduk. En azından tezinize başlamadan önce birçok kez tezinizi yeniden yazmanızı ya da başka yazma projelerine başlamanızı tavsiye edebilirim çünkü yazmak da bir eğitim meselesidir.
Umberto Eco’dan Tez Yazmak İçin Bazı Tavsiyeler
- Uzun cümleler yazmayın. Aklınıza gelirlerse, onları yazın ama sonra onları parçalayın. Konuyu iki kez tekrar etmekten korkmayın ve çok fazla zamir ve yan cümleden uzak durun.
- Sık sık yeni paragraflar başlatın. Bunu mantıksal olarak gerekli olduğunda ve metin hızı gerektirdiğinde yapın ancak ne kadar çok yaparsanız o kadar iyi olur.
- Aklınıza gelen her şeyi yazın, ancak yalnızca ilk taslağa. İlhamdan bunaldığınızı ve konunuzun merkezini kaybettiğinizi fark edebilirsiniz. Bu durumda parantez içindeki cümleleri kaldırın. Teziniz, bilginizin genişliğini göstermek için değil, başlangıçta tasarladığınız hipotezi kanıtlamak için var.
- Danışmanı kobay olarak kullanın. Danışmanın ilk bölümleri (ve nihayetinde tüm bölümleri) son teslim tarihinden çok önce okumasını sağlamalısınız. Onların tepkileri sizin için önemlidir. Danışman meşgulse (veya tembelse), bir arkadaşınıza ne yazdığınızı anlayıp anlamadığını sorun.
- İlk bölümden başlamakta ısrar etmeyin. Belki dördüncü bölümde daha fazla belgeniz vardır. Oradan önceki bölümleri daha önce çalışmış birinin kayıtsızlığıyla başlayın. Güven kazanacaksınız. Doğal olarak, çalışma içindekiler tablonuz size yol gösterici bir hipotez işlevi görecektir.
- İlk kez tanıtırken her zaman terimi tanımlayın. Bir terimin tanımını bilmiyorsanız kullanmaktan kaçının. Tezinizin temel terimlerinden biriyse ve tanımlayamıyorsanız ya yanlış tezi seçtiniz ya da daha doğrusu yanlış kariyeri seçtiniz. Bir terim ilk kez kullanıldığında her zaman tanımlanmalıdır.
- Tezde “biz” içeren ifadeler kullanın. “Biz” denilmesinin nedeni, ifade edilenin okuyucular tarafından paylaşılabilecek bir olumlama olduğu varsayımıdır. Yazmak sosyal bir eylemdir.