Kaynakça düzenlemek için wordde otomatik kaynakça oluşturmak güzel bir çözüm olabilir. Kaynakçanın otomatik olarak düzenli hale gelmesini kim istemez ki? Fakat bu sanıldığı kadar kolay değildir. Aslında zorluklarının yanı sıra artıları ve eksileri olduğu da söylenebilir.
Wordde otomatik kaynakça nasıl oluşturulur?
Otomatik kaynakça oluşturmak için kullanılan bazı programlar vardır. Kaynakça oluşturmak için genelde Endnote, Mendeley ve Zotero programları kullanılmaktadır. Bununla birlikte wordde de otomatik olarak kaynakça oluşturabilirsiniz. Kullanımı zor değildir ama teker teker bilgilerin girilmesi gerektiği için biraz sabırlı olmanız gerekiyor. Wordde otomatik kaynakça oluşturmak için şu adımları izlemeniz gerekmektedir: “Başvurular-Alıntı Ekle-Yeni Kaynak Ekle”
Wordde kaynak eklemek için görseldeki ekrana geldiğinizde kaynak türüne göre giriş yaparsınız ve kaynak eklenmiş olur. Kaynakları ekledikten sonra kaynakçayı oluşturmak için “Başvurular-Kaynakça” yolunu izlemeniz yeterlidir.
Wordde otomatik kaynakça oluştururken dikkat edilmesi gerekenler
Wordde otomatik kaynakça oluşturmak için kaynakları ve yer alan bilgileri teker teker doğru bir şekilde girmelisiniz. APA 7 Yazım Kuralları’nda belirttiğim gibi her kaynak türünün kendine özgü ögeleri bulunmaktadır. Wordde başvurulardan kaynak eklerken de bu ögelere dikkat etmeniz gerekmektedir. Örneğin ekleyeceğiniz kaynak türü makale ise cilt numarası ve sayfa aralığı, kitap ise yayın yerinin girilmesi gerekir. Wordde otomatik kaynakça oluştururken Word kaynak stilleri seçilmeli, uygun kaynak türünü seçmeli ve doğru bilgiyi doğru kutucuğa girmeye özen göstermelisiniz.
Wordde otomatik kaynakça oluşturmanın kolaylıkları
Kaynakçayı otomatik oluşturursanız içeriğe yönelik çalışma yapmanız gereken bir zamanda kaynakça düzenlemek için uğraşmazsınız. Üstelik kaynakça düzenlemek için fazla zaman ayıramazsanız hatalı bir kaynakça ortaya çıkması kaçınılmazdır. Tez yazım süreci boyunca kullandığınız kaynakları bir anda düzenlemek sizi yoracaktır. Ama yeni kaynak kullandıkça worde eklemeniz sizi çok yormaz. Bir de bakmışsınız ki kullandığınız kaynaklar düzenli bir şekilde sizi bekliyor.
Wordde otomatik kaynakça oluşturmanın en büyük faydası şüphesiz düzenli bir kaynakçanızın olmasıdır. Bunun yanı sıra metin içinde kullandığınız bütün kaynakların eksiksiz olarak kaynakçada yer alması da göz ardı edilemeyecek bir faydadır. Kuşkusuz metin içinde yer alan kaynaklarla kaynakçadakilerin uyumlu olmaması büyük bir problemdir. Eğer otomatik kaynakça oluşturmuşsanız bu konuda içiniz rahat olacaktır.
Wordde otomatik kaynakça oluşturmanın zorlukları
Kaynakçanın otomatik bir şekilde oluşmasını ve tek tıkla düzenli hale gelmesini herkes ister. Fakat işin aslı bu kolaylığa hemen ulaşılamamasıdır. Öncelikle bilgileri özenle girmediyseniz özenle oluşturulmuş bir kaynakçayı bekleyemezsiniz. Formata uygun bir kaynakça düzenleme olabilmesi için girilen kaynağın uygun seçilmesi ve her kutucuğa uygun bilginin girilmesi gerekmektedir. Eğer bilgileri yanlış girerseniz bunu fark etmeniz zor olabilir. İşin kötü yanı ise fark ettikten sonra düzeltmeniz ciddi zaman harcamanızı gerektirecektir.
Otomatik kaynakça oluşturmak için kullanılan programlar varken otomatik kaynakça oluşturmak için wordü kullanmanız mantıklı mı? Bence mantıklı değil. Çünkü otomatik kaynakça oluşturan programlar bu iş için özel hazırlandığından çok ayrıntılıdır. Ama Word öyle değil maalesef. Microsoft Word programı bu konuda çok geride kaldı. Ms Word kelime işlemci programının birincil amacı otomatik kaynakça oluşturmak olmadığı için kaynakça oluşturma programları ile ciddi bir rekabet içerisinde değil. Yıllardır kaynakça oluşturma özelliğine ciddi bir güncelleme de yapılmadı. Örneğin 2019 yılında APA’nın 7. sürümü çıkmasına rağmen wordde hala APA 6’ya göre kaynakça oluşturabiliyorsunuz. Üstelik girebileceğiniz kaynak türü çok az ve bu nedenle bile kaynakça oluşturmak için wordü tercih etmek istemezsiniz. APA 6’da 100’e yakın kaynak türü bulunmasına rağmen wordde girebileceğiniz kaynak türü 20 bile değil.
Otomatik kaynakça oluşturmayı tercih etmeli misiniz?
Otomatik kaynakça oluşturmak için kullanılan programlar aynı mantıkla çalışmaktadır. Gireceğiniz kaynağa ilişkin tüm ögeleri doğru bir şekilde ve eksiksiz girerseniz büyük kolaylık sağlayacaktır. Sık kullanılmayan bazı kaynak türlerini girerken zorlanırsanız biraz araştırarak biraz destek alarak bu zorluğu aşabilirsiniz. Eğer kaynakça oluşturmak için program kullanmayı tercih edecekseniz çalışmanızın kaynakçası için istenilen formatın programda olduğundan emin olmalısınız. Diyelim ki enstitünüz APA 6 istiyor ve kaynakça oluşturma programında da APA 6 ayarı varsa rahatlıkla kaynakça oluşturma programını tercih edebilirsiniz. Fakat birçok kurumun istediği kaynakça kuralları hiçbir formata uymamakta, sadece üniversiteye özgü olabilmektedir. Böyle bir durumda kaynakça oluşturma programının tek faydası kullandığınız kaynakların listelenmiş olması olacaktır. Bu durumda kaynakçayı yine manuel olarak düzenlemeniz gerekecektir.